hình thái tài chính – xã hội Thành lập trên sự tan rã của cơ chế sở hữu nô lệ hay cơ chế công xã nguyên thuỷ. Điểm sáng chung của CĐPK là giai cấp địa chủ phong kiến tóm quyền sở hữu phần to ruộng đất (gồm cả sở hữu tư nhân và sở hữu nhà nước) và tiến hành tách lột địa tô (dưới nhiều hình thức như tô lao dịch, tô thành phầm, tô tiền hay những hình thức phối kết hợp) so với nông dân không tồn tại hay với ít ruộng đất (dưới những hình thức và mức độ lệ thuộc không giống nhau). Xã hội phân hoá thành những giai cấp và phong cách không giống nhau. Khối hệ thống chính trị mà thậm chí là phân quyền cát cứ hay tập quyền theo chính thể quân chủ. Trung tâm tài chính cơ bản là nông nghiệp dựa trên sản xuất nhỏ của nông dân, những mức độ cuối, tài chính hàng hoá phát triển mạnh kéo đến sự Thành lập của kết cấu tài chính – xã hội tư phiên bản chủ nghĩa. Tuy nhiên, trong từng nước và từng khu vực, CĐPK mang những điểm lưu ý riêng của những mô hình không giống nhau.
Vì thế vậy, trong những thập kỉ sắp phía trên, những nhà sử học và những nhà phân tích với những quan niệm rất không giống nhau về CĐPK và từ đó, tạo ra những cuộc tranh luận về những điểm lưu ý cũng như sự tồn tại của CĐPK ở nhiều nước, nhất là ở phương Đông.
Tài chính lãnh địa, giai cấp lãnh chúa và nông nô, khối hệ thống phong cách dựa trên quan hệ lãnh chúa – chư hầu, trạng thái cát cứ kéo dãn dài, được xem là những điểm lưu ý của CĐPK của nhiều nước Châu Âu. Nhưng ở phương Đông, CĐPK thuộc một mô hình với những điểm lưu ý khác với Châu Âu. Ở phía trên, tài chính lãnh địa và quan hệ lãnh chúa – nông nô ko phát triển, cơ chế quân chủ tập quyền Thành lập sớm và tồn tại lâu dài, sát bên sở hữu tư nhân còn tồn tại sở hữu nhà nước về ruộng đất, tài chính địa chủ với quan hệ địa chủ – tá điền chiếm ưu thế, vv. Sự khác lạ nhiều tới mức độ làm cho một vài nhà sử học tỏ ý nghi ngờ hoặc phủ nhận sự tồn tại của CĐPK ở phương Đông. Xt. Phương thức sản xuất Châu Á; Phương thức sản xuất phong kiến.
